Le miraculo del lingua hungare

 

kirúg = ille dimitte

kirúgja = ille le dimitte

kirúgta = ille le dimitteva

kirúgatta = ille faceva alicuno dimitter le

kirúgattatta = ille ingagiava alicuno a facer alicuno altere dimitter le

kirúgattattatta = ille motivava alicuno a ingagiar alicuno altere a fin de facer alicuno tertie dimitter le

 

Que es isto? Un catena de morphemas (radices de parolas con elementos construente parolas) hungare e le traductiones o plus tosto: explicationes interlingual.

A saper: le hungaro es un lingua agglutinante, dunque in vice de prepositiones le modification del significatos del radices (parolas-nucleos) intacte occurre per affixos como suffixos, prefixos, etc.

Ecce un exemplo amusante, que multe affaires pote esser exprimite per postfixos in le hungaro addite al verbo ‘kirúg’ (que es plus tosto colloquial, non appare in papiros official) in le procession de 

[en] to fire [de] kündigen, entlassen.

In le dictionarios de interlingua io trovava equivalentes como

dimitter / congedar / dar congedo / dar foras de un posto / dar ordine de retirar se / licentiar. 

Io adde mi proprie constructiones logic, derivate de altere parolas de interlingua: 

‘disoccupar’ e ‘disemplear’, 

ma forsan nulle parolas de istos ha le nuance de slang, que le version hungare ‘kirúg’ appare representar. 

(‘Kirúg’ esserea in le stilo official ‘elbocsát’, que ha le mesme nuance como “dimitter”, “congedar”.) 

In le hungaro a causa de iste systema agglutinante non mesmo le pronomines personal e le subjecto debe esser mentionate, proque le formas agglutinate del parolas indica tote istos.

Kirúg = Ille/illa dimitte (congeda, licentia)

 – ci le subjecto e le objecto non es mentionate, proque del forma del verbo il es evidente, que le action es facite per alicuno in singular, tertie persona. Le objecto grammatic anque non es mentionate, proque in iste conjugation appellate “intransitive” le objecto non es importante, non es accentuate. 

In comparation in le conjugation transitive le desinentia ja indica, que le action es dirigite verso un certe persona:

kirúgja = ille le congeda.

Si nos prende le forma passate in relation transitive, le forma es “kirúgta” = ille/illa le/la dimitteva.

Mesmo si nos adde le causativo, le resultato essera:

kirúgatta = ille le faceva dimitter le, illa la faceva dimitter la, etc.

Post adder iste postfixo - at - indicante le causativo sempre al construction previe le resultato essera constructiones pronunciate assatis rhythmic – ma tote illos ha senso.

Forsan le quarte caso - kirúgattattatta = ille motivava alicuno a ingagiar alicuno altere a fin de facer alicuno tertie dimitter le - non appare in le parlar quotidian hungare, si non explicationes simile, como in le traductiones (explicationes) interlingual, ma su possibilitate theoretic existe secundo le functionamento del lingua.

Io debe adder tamben, que le “traductiones” interlingual son solo approximative, ma a causa del systema linguistic de esperanto inclinate al agglutination le traductiones in esperanto son plus simple e plus comprensibile e illos coincide plus con lo que le versiones original hungare exprime:

kirúgta: li maldungis lin

kirúgatta: li maldungigis lin

kirúgattatta: li maldungigigis lin.