Multe parolas de interlingua son familiar (e comprensibile sin studios previe) pro le hungaros a causa del ric hereditage del latino (medieval e posterior) in le lingua hungare; pois que iste lingua era official in Hungaria usque 1844, io crede. In le epocha del romantica, le renascimentos national in le 19ne seculo a nos anque era un movimento pro renovar, depurar le lingua del parolas estranier (hereditate primarimente del germano e del latino), e iste conception dura anque hodie. Pro isto multe parolas international ha cadite ex le lingua hungare e le hungaros de hodie a pena comprende le parolas international de origine latin, pro que le latino non plus es un official, ni un apprendite / apprensibile / inseniate lingua generalmente in le scholas. Pro isto io crede, le majoritate del hungaros non pote analysar e assi comprender (plus) le parolas latin de lor proprie lingua, como io pote facer lo. P. ex. le hungare parola amatőr (ex le parola francese amateur) es identic de facto con le parola interlingual amator, que significa: "alicuno, qui ama alicuno o alique = amante". Ante de cognoscer interlingua io non era conscie de assi interpretar le significato, respectivemente comprender, considerar le origine de iste parola hungare.
Un altere exemplo: viagiante per le autobus sur un placard stratal io vide sempre un reclamo de un certe sorta de sarculo: rotációs kapa (pron. rotaatsioo/sh kapa/) = sarculo de rotation. Antea forsan io non era conscie de lo que rotation significa. Ma post quando io cognosce interlingua, io non deberea consultar le "Dictionario de Parolas e Expressiones Estranier" pro comprender, que significa rotáció (rotation). Io sape, que in interlingua existe le substantivo "rota", e per consequente le "rotation" pote significar solmente alicun movimento circular.
Ma io poterea mentionar hic multissime exemplos super le effecto benevole, le qual interlingua exerce a comprender le "parolas estranier" de mi lingua materne.
Forsan le causas scribite supra face nos hungaros quasi le ultime in le lista de apprender, saper (e ser successose) in linguas estranier in Europa. (Le ultime es Anglaterra, ubi on sape le minus le linguas estranier, ma le penultime es Hungaria; lo que es un avergonia pro nos hungaros, pois que le anglese es un "lingua mundial", "auxiliar international", durante que le hungaro non lo es in iste senso.)
Pro isto io pensa, le introduction de interlingua como un subjecto in le scholas, assi como illo occurreva in Svedia, como "le parolas international" darea un clave e plus de successo al studios de omne linguas estranier pro le hungaros (nam ben que nostre lingua ha assatis multe, totevia minus de iste vocabulario international, que le linguas occidental).
Ma io ha observate alicun exceptiones inter le hungaro e interlingua; le quales da simile, ma non exactemente le mesme, dunque differente significatos. In alicun situationes communicative iste differentias pote mesmo ser misconducente.
Naturalmente io non vole presentar hic le parolas, le quales sona al mesme maniera in le duo linguas, ha le mesme forma, malgrado que illos ha differente origines; p. ex. le parola vita, que significa in le hungaro "discussion" (in le senso de opiniones opposite).
Un altere sorta del exemplos es, quando le "aberration" semantic es explicabile, clar pro me (illo veni del anglese): le parola hungare szex /pron. ssex/ non significa sex (6), ma sexo; totevia non in le senso del "sexo masculin, feminin" /pro isto servi un parola hungare/, ma in le senso stricte del contacto sexual (copulation human).
Ma io vole presentar hic plus tosto le sequente sorta del amicos false, quando le causa del aberrationes in le significatos pro me non es assatis clar (non es cognoscite pro me historicamente):
Le parola "illuminált" non refere a un stato illuminate de alicuno (pro exemplo in le senso religiose o philosophic, o in le senso physic de qualcosa), ma a un su stato ebrie.
Que es le explication de iste cambio de signification? Forsan originalmente, quando le hungaros ancora comprendeva le significationes del parolas latin illes lo diceva humoristicamente pro describer le ebries, le quales poteva sentir se in lor stato agradabilemente ebrie vermente "illuminate"...?
Affinitás (pron.: affiniitaash): isto non refere a ulle affinitate, dunque relation familar acquirite per le maritage, como isto appare in le parolas "matre affin", "fratre affin", etc.; ma significa in le hungaro: "humor, inclination a facer qualcosa".
Reuma: io admirava, quando io trovava in mi dictionario electronic german-interlingua le parola rheuma pro le notion Schnupfen (Erkältung), nam le "reuma" significa in mi lingua un maladia de articulationes (juncturas) e non lo que le parola german Schnupfen describe.
Riviéra (pron.: rivieera): isto non significa in le hungaro 'riviera', 'fluvio', ma 'costa de mar' (on pote viagiar p. ex. al "riviéra" francese, croate, bulgare, etc. ma in iste cosas on non refere a rivieras, fluvios; ma al costas de mar).
Qui pote explicar le causas de iste abberrationes in le significatos? Son illos explicabile forsan per factores historic-linguistic? Que son istos? Ha vos le mesme significationes de iste parolas international in vostre proprie linguas, o illos coincide con le significationes in interlingua?
Un altere exemplo: viagiante per le autobus sur un placard stratal io vide sempre un reclamo de un certe sorta de sarculo: rotációs kapa (pron. rotaatsioo/sh kapa/) = sarculo de rotation. Antea forsan io non era conscie de lo que rotation significa. Ma post quando io cognosce interlingua, io non deberea consultar le "Dictionario de Parolas e Expressiones Estranier" pro comprender, que significa rotáció (rotation). Io sape, que in interlingua existe le substantivo "rota", e per consequente le "rotation" pote significar solmente alicun movimento circular.
Ma io poterea mentionar hic multissime exemplos super le effecto benevole, le qual interlingua exerce a comprender le "parolas estranier" de mi lingua materne.
Forsan le causas scribite supra face nos hungaros quasi le ultime in le lista de apprender, saper (e ser successose) in linguas estranier in Europa. (Le ultime es Anglaterra, ubi on sape le minus le linguas estranier, ma le penultime es Hungaria; lo que es un avergonia pro nos hungaros, pois que le anglese es un "lingua mundial", "auxiliar international", durante que le hungaro non lo es in iste senso.)
Pro isto io pensa, le introduction de interlingua como un subjecto in le scholas, assi como illo occurreva in Svedia, como "le parolas international" darea un clave e plus de successo al studios de omne linguas estranier pro le hungaros (nam ben que nostre lingua ha assatis multe, totevia minus de iste vocabulario international, que le linguas occidental).
Ma io ha observate alicun exceptiones inter le hungaro e interlingua; le quales da simile, ma non exactemente le mesme, dunque differente significatos. In alicun situationes communicative iste differentias pote mesmo ser misconducente.
Naturalmente io non vole presentar hic le parolas, le quales sona al mesme maniera in le duo linguas, ha le mesme forma, malgrado que illos ha differente origines; p. ex. le parola vita, que significa in le hungaro "discussion" (in le senso de opiniones opposite).
Un altere sorta del exemplos es, quando le "aberration" semantic es explicabile, clar pro me (illo veni del anglese): le parola hungare szex /pron. ssex/ non significa sex (6), ma sexo; totevia non in le senso del "sexo masculin, feminin" /pro isto servi un parola hungare/, ma in le senso stricte del contacto sexual (copulation human).
Ma io vole presentar hic plus tosto le sequente sorta del amicos false, quando le causa del aberrationes in le significatos pro me non es assatis clar (non es cognoscite pro me historicamente):
Le parola "illuminált" non refere a un stato illuminate de alicuno (pro exemplo in le senso religiose o philosophic, o in le senso physic de qualcosa), ma a un su stato ebrie.
Que es le explication de iste cambio de signification? Forsan originalmente, quando le hungaros ancora comprendeva le significationes del parolas latin illes lo diceva humoristicamente pro describer le ebries, le quales poteva sentir se in lor stato agradabilemente ebrie vermente "illuminate"...?
Affinitás (pron.: affiniitaash): isto non refere a ulle affinitate, dunque relation familar acquirite per le maritage, como isto appare in le parolas "matre affin", "fratre affin", etc.; ma significa in le hungaro: "humor, inclination a facer qualcosa".
Reuma: io admirava, quando io trovava in mi dictionario electronic german-interlingua le parola rheuma pro le notion Schnupfen (Erkältung), nam le "reuma" significa in mi lingua un maladia de articulationes (juncturas) e non lo que le parola german Schnupfen describe.
Riviéra (pron.: rivieera): isto non significa in le hungaro 'riviera', 'fluvio', ma 'costa de mar' (on pote viagiar p. ex. al "riviéra" francese, croate, bulgare, etc. ma in iste cosas on non refere a rivieras, fluvios; ma al costas de mar).
Qui pote explicar le causas de iste abberrationes in le significatos? Son illos explicabile forsan per factores historic-linguistic? Que son istos? Ha vos le mesme significationes de iste parolas international in vostre proprie linguas, o illos coincide con le significationes in interlingua?
